Hội Bài chòi là một loại hình nghệ thuật dân gian, từ câu thơ, câu hát, đến lối chơi, quan niệm về con bài. Xuất xứ của bài chòi hoàn toàn là dân gian, gắn liền với đời sống con người. Hội được tổ chức tên khoảng đất rộng, 10 chòi chia thành 2 bên, mỗi bên 5 chòi (mỗi chòi cao 2-3m), được bố trí theo hình chữ nhật. Mỗi chòi được trang bị một chiếc mõ và được đặt tên theo thập can (Giáp, Ất, Bính, Đinh...). Vật chơi là bộ bài tam cúc cải tiến gồm 30 lá, chia cho 10 chòi, mỗi chòi 3 con. Cuộc chơi bắt đầu khi anh Hiệu (tức người hô thai), mặc áo dài khăn đóng chỉnh tề, cất tiếng hò một bài lục bát hoặc song thất lục bát. Sau câu hò mở đầu, anh Hiệu bắt đầu đưa tay rút một quân bài trong ống tre và hát vài câu ca dao hoặc bài vè có liên quan đến quân bài đó, sau đó xướng to tên quân bài cho tất cả mọi người đều nghe. Những người dự hội im lặng lắng nghe lời hô của anh Hiệu để suy đoán hoặc tưởng tượng quân bài gì sẽ ra. Trong số 10 người chơi, ai có quân bài trùng với tên quân bài anh Hiệu vừa xướng thì gõ mõ, lập tức anh lính lệ sẽ chạy lại và trao cho người đó một lá cờ xéo và đổi lấy quân bài. Cứ 3 cờ xéo đổi lấy 1 cờ vuông.  Chòi nào có 3 cờ xéo sẽ đánh một hồi mõ dài và hô “tới”, kết thúc một ván và nhận giải.

Việc tổ chức Hội Bài chòi trong khuôn khổ các hoạt động văn hóa văn nghệ của Tuần Văn hóa – Du lịch Đồng Hới vừa có tính phục dựng, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của địa phương vừa tạo sân chơi lý thú, thu hút khách du lịch gần xa khi đến với thành phố Đồng Hới. Hội bài chòi sẽ kéo dài cho đến hết ngày 1/5/2023.

Cái Huệ