Bà Trương Thị Diên sinh ra và lớn lên tại xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch. Năm 19 tuổi, bà được cử đi tập huấn lớp nghiệp vụ dạy vỡ lòng ngắn ngày. Kết thúc khóa học, bà trở về dạy vỡ lòng ngày 2 lớp, buổi sáng dạy lớp vỡ lòng ở Hợp tác xã Ngư nghiệp Quang Thịnh, buổi chiều dạy lớp vỡ lòng ở làng Thanh Hà, xã Thanh Trạch.

Năm 1965, khi đang dạy vỡ lòng ở HTX Ngư nghiệp Quang Thịnh, máy bay Mỹ đánh bom vào lớp học. Trương Thị Diên đã kéo 25 cháu vào hầm trú ẩn an toàn và nằm che cho các cháu trên miệng hầm, phòng học bị sập còn cô giáo đã bị thương.

Thời kỳ đó, trường bị giặc Mỹ bắn phá nhiều lần, các em học sinh phải sơ tán vào học tạm trong nhà dân; bàn ghế, đồ chơi thiếu thốn, một số bà con lúc đầu không muốn cho con em đi học.

Một mặt, cô giáo Diên đã đến từng nhà vận động phụ huynh, mặt khác, cô đã liên hệ với chính quyền và các đoàn thể giúp đỡ nhà trường củng cố và phát triển thêm mạng lưới hầm hào vững chắc và sửa sang lại trường lớp sạch sẽ. Dần dần, các cháu đến học đông đủ.

Ngoài việc dạy chữ cho các em, cô giáo Trương Thị Diên còn chỉ bảo cho các em biết cách phòng tránh máy bay địch, giáo dục cho các em lòng yêu quê hương, trân trọng và noi gương những người đã hy sinh...

Với những cống hiến đó, cô giáo Trương Thị Diên nhiều năm liền đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua của ngành Giáo dục tỉnh Quảng Bình, được Sở Giáo dục tỉnh Quảng Bình báo cáo lên Trung ương, chỉ ít ngày sau đó, bà được phòng Giáo dục huyện Bố Trạch thông báo đến nhận Huy hiệu do Bác Hồ gửi tặng.

Không chỉ là một giáo viên nhiệt huyết, Trương Thị Diên còn là một nữ cứu thương xuất sắc của đơn vị dân quân Thanh Khê. Cuối tháng 12-1966, bà được cấp trên cử ra Hà Nội dự Đại hội anh hùng, chiến sỹ thi đua chống Mỹ, cứu nước. Trong thời gian diễn ra đại hội, bà vinh dự hai lần được gặp Bác Hồ.

Lần đầu gặp Bác đó là vào ngày 30-12-1966, Bác Hồ đến dự khai mạc đại hội. Người phát biểu và biểu dương thành tích trong chiến đấu, sản xuất, công tác và học tập của các đại biểu, nhất là các đại biểu nhỏ tuổi, khuyết tật. Đồng thời, Người cũng nhắc nhở các anh hùng, chiến sỹ thi đua không được tự mãn mà phải không ngừng rèn luyện để ngày càng tiến bộ.

"Khi đó, Hà Nội thời tiết lạnh lắm, thực hiện chỉ thị của Bác, chị em chúng tôi mỗi người được phát một chiếc áo bông. Giờ nghỉ giải lao, Bác xuống hội trường nói chuyện với đại biểu về dự đại hội như Mẹ Suốt, Lê Thị Phấn, Đặng Gia Tất, tôi và một số đại biểu khác. Bác hỏi tôi: "Cô này làm chi?" Đang lúng túng, tôi chưa kịp trả lời thì ông Đặng Gia Tất trả lời luôn: “Thưa Bác, cô này làm công tác y tế ạ!”.

Khoảnh khắc đó đã được chụp lại. Vài ngày sau, bà Trương Thị Diên thật bất ngờ nhận bức ảnh này từ một phóng viên. Bà đã lưu giữ bức ảnh đó mãi đến năm 1983, trước khi Nguyễn Thị Tố Uyên, con gái bà sang học tập tại Hungari, trong hành trang đem theo có bức ảnh người mẹ được chụp với Bác Hồ cùng với dòng chữ: “Mạ cho con tấm ảnh kỷ niệm khi bế con ra Hà Nội gặp Bác Hồ, tháng 10 năm 1966”.

Lời nhắn nhủ bà tặng Tố Uyên trước lúc lên đường là nguồn động viên, khích lệ chị dù khó khăn nhất định vượt qua, cố gắng trong học tập. Bởi trong bức hình người mẹ được chụp với Bác Hồ năm xưa có gắn với tuổi thơ của chị những ngày ở Hà Nội. Những năm tháng học tập tại nước bạn, chị đã nâng niu, trân trọng bức ảnh cùng những lời căn dặn của mẹ, là động lực giúp chị cố gắng vươn lên trong học tập và công tác sau này.

Năm 1986, chị Tố Uyên về nước, trao lại bức ảnh trên cho mẹ và được bảo quản trong cuốn album của gia đình từ đó đến nay. Niềm vui nhân lên đối với bà Trương Thị Diên, sau hội nghị, đoàn đại biểu phụ nữ y tế Quảng Bình vinh dự được gặp Bác Hồ lần thứ hai tại Phủ Chủ tịch.

Bác ân cần dặn dò anh chị em khi về Quảng Bình phải cố gắng phục vụ nhân dân, phục vụ người bệnh tốt hơn nữa để góp phần đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Trước khi ra về, mỗi chị em còn được Bác tặng cho mỗi người 1 chiếc Huy hiệu của Người. Riêng bà Diên và bà Bình có con nhỏ, còn được Bác tặng thêm mỗi người hai gói kẹo.

Với những thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua chống Mỹ cứu nước, ngày 1-1-1967, bà Trương Thị Diên được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Có thể nói, qua những lần gặp Bác, hình ảnh và những lời căn dặn của Người vẫn in sâu trong tâm trí của bà Diên.

Thực hiện lời căn dặn đó, bà luôn nỗ lực phấn đấu trong công tác và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Bởi bà tâm niệm, những việc dù bé hay lớn nếu làm tốt sẽ làm gương cho con cháu noi theo.

Do vậy, bốn người con của bà đều trưởng thành, tốt nghiệp đại học và trên đại học, trở thành những bác sỹ, kỹ sư. Riêng cô con gái Tố Uyên ngày nào bà bế ra Hà Nội gặp Bác Hồ nay đã 52 tuổi, công tác tại Trung tâm Kiểm nghiệm dược phẩm, mỹ phẩm thuộc Sở Y tế Quảng Bình.

Còn người mẹ của họ, nữ anh hùng lao động Trương Thị Diên dù đã gần 80 tuổi đời và 53 năm tuổi Đảng vẫn luôn nhớ lời căn dặn của Bác Hồ, sống có ích và làm gương cho con cháu!

 (theo Phí Thị Hồng Vân - baoquangbinh.vn)